Ang Escolta sa Aking Mata (Matapos ang Isang Taon ng Gawa)

Isang Sabado ng umaga. Nakatayo ako sa harap ng historical marker na nakalagay malapit sa paanan ng tulay sa Calle Escolta. Ito ay inialay sa bayaning nagngangalang Patricio Mariano (1877-1935) at mukhang matagal nang napapabayaan. Marumi, halos hindi na mabasa ang mga nakalagay at mas masangsang pa ang amoy kumpara sa Estero dela Reina na nasa likod lang nito. Sa kalagayan ng istruktura, hindi mo aakalaing isa itong pagkilala ng bansa para sa isang natatanging Pilipino.

Ang marker ng bayaning si Patricio Mariano sa panulukan ng Callejon Banquero at Calle Escolta, bago ito muling ipinaayos.

Ang marker ng bayaning si Patricio Mariano sa panulukan ng Callejon Banquero at Calle Escolta, bago ito muling ipinaayos.

Kumpara sa ibang bayani ay hindi natin gaanong kilala si Ginoong Mariano. Ngunit kung pagbabasehan ang nakalimbag na teksto sa marker ay masasabing importante ang naiambag niya sa kasaysayan. Sapat na ang mga salitang iyon upang idulog sa mga kinauukulan ang kondisyon ng marker at para ibigay na rin sa kanya ang paggalang na tulad ng ibinibigay ng bayan kina Rizal, Bonifacio at iba pang kilalang bayani.

Enero 28, 2015. 80th death anniversary ni Ginoong Mariano. Sinulatan ng Escolta Revival Movement ang National Historical Commission of the Philippines (NHCP) upang ipaalam ang sitwasyon at humingi ng tulong upang maipaayos itong muli. Wala pang isang araw matapos na maipadala ang sulat, dumating ang mga mababait na tauhan ng NHCP upang pinturahan at ibalik sa dating anyo ang palatandaan. Sinabihan din nila ang katabing vendor na siguraduhing walang iihi o magdudumi sa paligid nito. Wika nga ni Kuya Jun, ang namamahala sa mga nag-ayos ng marker, kahit man lang sa simpleng paraan ay maipakita nilang pinapahalagahan nila ang Escolta sa pamamagitan ng pagpapanatili ng kalinisan sa alaala ng isang bayaning maituturing na mahalaga sa nakaraan ng ating lipunan.

Ang ginawang pagsasaayos ng NHCP sa marker ni Ginoong Mariano.

Ang ginawang pagsasaayos ng NHCP sa marker ni Ginoong Mariano.

Isinama ng NHCP sa pagpipintura ng marker ang pag-aayos sa konkretong pinagkakabitan nito.

Isinama ng NHCP sa pagpipintura ng marker ang pag-aayos sa konkretong pinagkakabitan nito.

Sa ngayon ay mas maaliwalas na ang itsura ng marker ni Ginoong Mariano kaysa dati. Sa kagandahang-loob ng Escolta Commercial Association Inc. (ECAI) ay nilagyan ng karatula ang tabi ng marker upang ipaalala sa lahat na karapat-dapat ang bayaning tulad ni Ginoong Mariano sa respeto at pagkilala nating mga Pilipino.

Ang naging kalagayan ng marker ni Patricio Mariano ay maihahalintulad sa sitwasyon ng Calle Escolta. Bilang dating sentro ng komersyo, nagsilbi ang kalsadang ito sa kalakalan ng buong bansa sa napakahabang panahon. Kinilala ito at nanatiling kapaki-pakinabang sa kabila ng napakaraming trahedyang pinagdaanan nito. Sa kabilang banda, dumating ang malawakang modernisasyon at nag-iba na ang takbo ng ekonomiya. Mula sa pagiging aktibo’t maayos na kalye ay nakalimutan na’t biglang natahimik ang Escolta. Ang dating ligtas at malinis na mga bangketa ay nagiging mukha na ng kahirapang sinasalamin din ng marami pang lugar sa Kamaynilaan.

Bagaman nariyan ang dumi at kawalang-kaayusan ngayon ay hindi nito maitatago kung ano ang Escolta noon. Ang mga gusaling maituturing na survivor ng digmaan noong 1945 at ang mga kuwento ng iba’t ibang magagandang alaala ang mga sumisira sa paniniwalang sa mga aklat ng kasaysayan na lang makikita ang kalsadang minsang tinahak ng mga pinakasikat na Pilipino. Ang mga ito, kasama ang mga tao’t grupong nananalig na maibabalik pa ang dati nitong sigla ang mga patunay na sa kabila ng lahat, hindi pa patay ang Escolta.

Isa ako sa kanila. At ngayong buwan ang unang anibersaryo ko bilang volunteer ng Escolta Revival Movement.

Larawan ng inyong lingkod habang suot ang Escolta shirt.

Larawan ng inyong lingkod habang suot ang Escolta shirt.

Hindi na bago sa akin ang magtrabaho para maayos ang lugar na tinuturing ng marami na wala nang pag-asa. Nang dalhin ako sa Escolta ng isang kaibigan mula sa Heritage Conservation Society-Youth, naging madali sa akin ang idugtong ang buhay ko doon para makatulong. Ngunit tulad ng dati kong naging misyon bilang youth leader ng gobyerno, hindi naging madali ang lahat para magkaroon ng saysay ang mga bagay-bagay. Alam ko yun dahil wala namang long exam na mape-perfect mo agad-agad. Bilang indibidwal na ating tanging hiling ay makita ang Maynila na kaaya-aya tulad ng dati, kailangan ko itong pagpaguran at kailangang magsakripisyo ng iilang bagay para gawin ang nararapat. Dito ako magsisimulang muli sa Escolta.

Hindi maiiwasan ang mga di pagkakaunawaan, colflicts of interest, miscommunication at iba pang nagiging hadlang para hindi umandar ang adbokasiya. Nakakalungkot na makita ang iilan na nag-iisip na mali ang mga ginagawa ko dahil sa napakaraming kadahilanan. Aaminin ko na ako’y may mga pagkakamali at handa akong humingi ng kapatawaran. Hindi naman ako perpektong lider. Magkagayunman, hangga’t alam kong para sa kabutihan ng marami ang misyon, gagawin ko iyon dahil alam kong may mga taong nagtitiwala sa kakayahan ko. Hindi ko sila bibiguin.

Isang malaking consolation sa akin ang maka-daupang-palad ang mga taong tinitingala sa kani-kanilang larangan. Mula sa mayor ng Maynila at chairman ng MMDA hanggang sa barangay chairman na nakakasakop sa Escolta, hindi ko inakalang ang mga personalidad na iyon ay magiging bahagi ng aking mga ginagawa. Nakakatuwang karanasan din ang lumabas sa telebisyon para i-promote ang mga gawain namin kung saan pwedeng sumali ang lahat. Kasama ang mga kaibigan mula sa iba’t ibang grupong tagasuporta, inilalahad namin sa kanila ang lahat ng tungkol sa Escolta at kung bakit mahalagang tulungan nila ang isang kalyeng kinalimutan na ng ekonomiyang lubos niyang pinaglingkuran. Nagkaroon ng mga positibong tugon, pero nariyan din naman ang mga negatibo. Magkagayunman, obligasyon namin na kunin ang pagkakataong gawing positibo ang mga negatibong resultang iyon.

twt-2014-escolta-06

Screenshot mula sa interview ng programang Cityscape ng ABS-CBN News Channel.

Pagpupulong ng Escolta community kay Manila Mayor Joseph Estrada noong Mayo 2014.

Pakikipagpulong ng Escolta community kay Manila Mayor Joseph Estrada noong Mayo 2014.

escolta-meets-mmda

Pakikipagpulong ng grupo kay MMDA Chairman Francis Tolentino.

Ang taong nagtitiwala sa akin ay naging mga bago kong kaibigan. Sila ay mga professors, architects, artists at maging high school, college at graduate school students; gayundin ang mga building owner, office employees, security guards, young professionals at mga simpleng taong araw-araw na nabubuhay sa pangarap na sana’y bumalik ang kaayusan sa pangalawa nilang tahanan. Nakakataba ng puso na makita ang mga ngiti, ang mga pasasalamat at mga salitang nagbibigay-inspirasyon sa amin na gawin ang makakaya para umusad ang kanilang mga pangarap.

Sa loob ng isang taon, wala naman talagang malaking pinagbago sa kalagayan ng Escolta, kahit ilang media o ilang daang turista na ang bumisita upang makita ang ganda at pangit sa dating sikat na kalsada. Ang mga pisikal na pagsasaayos ay nasa diskresyon pa rin ng Manila city government kaya patuloy naming tinatawag ang atensyon nila tungkol sa mga isyu ng security, lighting, sidewalk, walang kwentang barangay officials, pasaway na mga vendor at ang pagpapasa sa pagiging heritage zone ng Escolta.

Habang hinihintay ang mga malawakang pagbabago ay sinasamantala namin ang pagbuo ng mga event para mas mapalaganap ang kaalaman ng publiko tungkol sa Escolta. Bilang mga volunteer ay wala kaming sapat na pondo upang gumawa ng mga pisikal na pagsasaayos, kaya mas mabuting ginagamit namin ang kayamanan ng isipan at diskarte upang madala ang mga institusyong may kakayahang gawin ang mga iyon.

Ang mga pangalawang magulang namin sa ECAI ay mahigit dalawang dekada nang humahanap ng paraan para muling magliwanag ang Escolta. Sa kabila ng pagiging magkaka-kompetensya sa negosyo, ipinapakita nilang hindi saklaw ng pera ang tagal ng kanilang pagsasamahan bilang isang Asosasyon. Tanggap nila ang kanilang mga kakulangan at minsa’y hindi pagkakaintindihan dahil sabi nga nila ay “tumatanda” na’t medyo “napapagod” na sila. Kahit ganoon, naniniwala akong sa gitna ng mga pagsubok bilang isang institusyon, patuloy pa rin silang naniniwala na maaabutan pa nila ang bagong panahon ng Escolta. Kasama akong naniniwala at tumatrabaho para sa pangarap na iyon.

Ang unang taon ay umpisa pa lamang ng mas marami pang tagpo para sa akin sa Escolta. Mula sa orihinal kong pakay na suportahan ang panawagang gawin itong heritage zone ng pamahalaan, natanto ko ang sarili ko na mas marami pa akong pwedeng gawin upang makatulong.

Para sa akin, ang Escolta ay hindi lamang isang lugar na dapat puntahan para alalahanin ang kanyang kasaysayan at protektahan ang mga pamanang nasa bingit ng pagkasira. Sa aking mga mata, ang Escolta ay isang lugar kung saan masarap mangarap, kung saan ang mga pagsubok ay mahirap pero malulutas nang may pananampalataya at pag-asa, at kung saan magmumula ang bagong henerasyon ng mas produktibong mamamayang Manilenyo at Pilipino.

Nagpapasalamat ako sa mga tao’t institusyon na patuloy na sumusuporta at gumagawa ng paraan upang maibalik ang nawalang sigla ng Escolta. Nagpapasalamat din ako sa pagbibigay ng tiwala sa kakayahan ng inyong lingkod upang palaganapin ang Escolta sa lahat ng paraan at sa lahat ng pagkakataon.

Sa aking ikalawang taon, nawa’y iadya pa ng Langit ang dagdag na buhay at mas maayos na kalusugan upang ibahagi ang aking makakaya para sa ikabubuti ng Escolta. Dito ko natagpuan ang panibagong misyon na muntik ko nang iwanan at alam kong sa lugar ding ito sisibol ang aking panibagong paniniwala para sa magandang kinabukasan ng lungsod kong tinatangi’t minamahal.

Ang kasalukuyang official logo ng Escolta Revival Movement.

Ang kasalukuyang official logo ng Escolta Revival Movement.

2013 YEARENDER: Ako At Ang Mga Kwento Ng Pagbangon at Pagbabago

Tila ang taong 2013 ang nagparamdam sa akin na nagugol ko na ang kalahating panahon ng aking buhay. Hindi naman dahil nalalapit na ako sa dulo ng aking makulay na paglalakbay, ngunit para bang sa dami ng nangyari sa aking ika-dalawapu’t limang taon sa daigdig ay pwede na akong magsabi ng “mission accomplished”. Sa kabila nito, napagtanto ko na ang lahat ng taong aking nakilala at mga karanasang nagawa ngayong 2013 ay umpisa pa lang ng panibagong yugto sa aklat ng inyong lingkod. Ito ay ang yugto na nagpapatatag sa akin bilang isang simpleng Pilipinong bahagi ng kwento ng pagbangon at pagbabago, hindi lang ng aking sarili kundi ng aking kapwa.

 

Kwento ng pagiging “kuya” sa mga kabataan ng Tundo

Sa nakalipas na dalawang taon ng pagkakaugnay sa ahensiya ng lokal na pamahalaan na naghahatid ng serbisyong pang-kabataan, ang pagiging volunteer coordinator ng District 1 para sa Batch 2013 ng Special Program for Employment of Students (SPES) marahil ang pinaka-mapangahas sa lahat para sa akin. Silang daan-daang high school at college students mula sa unang distrito ng Maynila na nagsama-sama upang gawing makabuluhan ang kanilang bakasyon, ang sumubok sa aking kakayahan at pasensya bilang isang youth leader. Sa loob ng humigit-kumulang dalawang buwan ay nakasama ko ang mga piling kabataang ito sa kanilang mga gawain at ginabayan sa bawat kilos o gawi. May mga naging kaibigan, nakaalitan, nakasamaan ng loob at nakasundo – pero lahat sila’y naging parte ng aking maigting na pagsasanay bilang kabataang pinuno. Ang mga kabataang ito ay hindi lang nagsilbing alagain para sa akin kapag sila’y nasa poder namin, kundi parang naging mga nakababatang kapatid na dapat alalahanin at alalayan.

Kwento ng pagpapahalaga sa kasaysayan ng lungsod

Nang muli kong buhayin ang aming organisasyong Katipunan ng Kabataang Maaasahan (KKM) ay ipinangako kong bibigyang importansya ang kasaysayan ng Maynila bilang instrumento sa pagpapaunlad ng kakayahang mamuno ng mga kabataan. Bilang punong kabisera ng bansa sa loob ng daan-daang taon, mayaman ang kasaysayan ng lungsod sa mga pangyayaring naghahatid sa atin ng mahalagang aral bilang isang Manilenyo at bilang isang Pilipino. Sinimulan ko ang adbokasiyang ito sa pagsasagawa ng kauna-unahang Manila Young Leaders Assembly na ginanap noong Hunyo 22-23 bilang bahagi ng pagdiriwang sa ika-442 Araw ng Maynila. Katuwang ang nakaraang administrasyon ng pamahalaang lungsod ng Maynila at Youth Development and Welfare Bureau, ang matagumpay na pagpupulong na ito’y naka-sentro sa pagpapahalaga sa pag-aaral ng kasaysayan dahil naniniwala ang inyong lingkod na dito natin makukuha ang solusyon sa kung anumang problema na kinakaharap ng ating siyudad at ng Pilipinas. Sinundan pa ito ng isa pang pagpupulong na pinamagatang Demolisyon noong ika-18 ng Oktubre, na tumalakay sa kung paano mapoprotektahan at papahalagahan ng mga kabataan ang mga heritage site sa Maynila na nanganganib mawasak dahil sa pag-unlad. Katulong ang United Architects of the Philippines Student Auxiliary-PLM Chapter (UAPSA-PLM) at PLM College of Architecture and Urban Planning, itinampok nito ang ilan sa mga kilalang personalidad sa industriya ng heritage conservation at social action na nagbigay-kaalaman at inspirasyon sa mga nagsipagdalo, na karamihan ay mga susunod na arkitekto at young heritage advocates ng ating bansa.

Kwento ng paninindigan sa tuwid na daan

Hindi na bago sa akin ang pagsuporta sa Partido Liberal na sinisimbulo ng kulay dilaw. Pero naging lantad ang pagsuportang ito nang muling tumakbo sa pagka-alkalde si Manila Mayor Alfredo Lim at apo niyang si Manila 1st District Councilor Niño dela Cruz. May mga nagsabing utang na loob lang daw ang pagtulong ko sa kanilang kampanya, pero para sa akin, kung iyon man ang itatawag nila sa paniniwala sa tunay at tapat na pamumuno, tatanggapin ko ang terminolohiyang iyon. Binigay ko ang aking makakaya upang ipakita sa lahat na ang prinsipyong dilaw sa Maynila ay hindi lang nakalingon sa pag-unlad na nakikita ng mata. Nanalo para sa kanyang ikatlong reeleksyon si Konsi (tawag namin kay Konsehal dela Cruz) ngunit sa di-inaasahan ay natalo sa napakaliit na lamang si Mayor Lim. Kung ako ang tatanungin ay hindi ito madaling tanggapin para sa tulad kong nananalig sa kanyang kakayahan bilang ama ng lungsod. Pero bilang isang mamamayan, ang pagtanggap sa pagkatalo ay isang hakbang upang ang buong Maynila ay umusad. Nagapi man sa halalan, alam kong marami pang matutulungan si Mayor Lim na tulad kong nagnanais ng magandang Maynila para sa kapwa ko kabataan. Hindi ako nahihiyang sabihing patuloy ko siyang sinusuportahan saan mang larangan ng paglilingkod siya muling mailalagay.

Kwento ng boluntirismo

Para sa akin, ang taong ito ang maituturing kong pinaka-natatanging panahon ng aking pagiging volunteer. Inadya ng Maykapal na buksan ang napakaraming pinto sa akin upang sa simpleng pamamaraan ay makatulong ako sa ating mga kababayan. Una na rito ang pagka-pormal ng aking pagiging youth volunteer leader sa Maynila nang ipanumpa ko sa pamahalaang lungsod noong ika-7 ng Hunyo ang KKM. Ito’y isang pambihirang pagkakataon para sa isang papasibol na samahan na mapagbigyan ng pagkakataong makapulong ang alkalde para itanghal ang nais gawin ng Katipunang ito para sa Maynila. Napabilang din ang inyong lingkod sa napiling tatlumpung kabataan upang maging kauna-unahang KaBayani o Kabataang Bayani ng National Youth Commission. Isa itong programang ang hangarin ay ipakilala sa mas maraming kabataan ang mga programa’t gawaing likha ng pamahalaan para sa kapakanan ng lahat ng kabataang Pilipino. Ang pagiging national youth volunteer din ang nagbigay sa akin ng daan upang makapunta sa lungsod ng Tacloban na kalunos-lunos na sinalanta ng bagyong Yolanda nitong Nobyembre. Ang karanasang ito bilang kinatawan ng Komisyon ang matinding sumubok sa akin bilang tao, bilang relief volunteer at bilang isang nagmamalasakit na Pilipino. Ang mapanubok na pag-a-assist at pagde-deliver ng relief goods mula Maynila hanggang Tacloban sa loob ng isang linggo ang nagbigay ng aral sa akin na sa gitna ng sakuna, lahat ng tulong, maliit man o malaki, ay isang makabuluhang pagtulong para sa mga nangangailangan.

Kwento ng mga pagkakataon

Mapalad akong napagbigyan ng tsansang makapunta at makiisa sa mga importanteng conferences ngayong taon. Bukod sa pag-o-organisa ng Manila Young Leaders Assembly at Demolisyon, naging bahagi rin ako sa writeshop bilang facilitator na bubuo sa youth participation guildelines ng Juvenile Justice and Welfare Act of 2013 na inorganisa ng NYC, Center for the Welfare of Children at Juvenile Justice and Welfare Council noong ika-23 ng Oktubre sa Mandaluyong. Ikinalulugod ko ring maging makasama sa volunteer group ng Heritage Conservation Summit 2013 na ginanap noong ika-9 ng Nobyembre sa Luxent Hotel, Lungsod Quezon na naglalayong iangat ang adbokasiya ng pagpapanatili ng lahat ng heritage sites sa buong Pilipinas sa mga namumuhunan, negosyante at mga pinuno ng lokal na pamahalaan. Sa naganap naman na Google Youth Leaders Summit 2.0 sa Mint College, Bonifacio Global City ay di-inaasahang makatanggap ako ng palakpakan mula sa mga nagsipagdalo bilang simpleng pagkilala sa aking naging paglalakbay sa Tacloban na tunay namang nakakataba ng puso. At bago matapos ang taon, nabiyayaan akong maging bahagi ng National Youth Congress 2013 na inorganisa ng NYC, Armed Forces of the Philippines at Gawad Kalinga Foundation sa GK Enchanted Farm sa Angat, Bulacan. Masuwerte akong makakilala ng iilang mga kabataang lider mula sa iba’t ibang panig ng Pilipinas na itinuturing kong mga bagong kaibigan sa paglilingkod-bayan.

Kwento kasama ang mga kaibigan

Nagpatuloy sa taong ito ang napakaraming “coffee bondings”, “birthday trips”, “videoke nights”, “grand eye balls” at iba pang mga di-planadong gala kasama ang mga minamahal kong kaibigan. Nagkaroon man ng ilang di-pagkakaintindihan o alitan, nabura nito ang katotohanang ang tunay na magkakaibigan ay isang grupo ng mga siraulong nauunawaan ang isa’t isa. Sila ang mga buhay na patunay na humihinga pa ako sa mundong ito sa kabila ng mga problemang nakakasalubong ko sa daan. Sila kasi ang bagsakan ko ng mga iyon at nagpapasalamat ako sa kanila dahil bahagi na rin sila ng aking itinuturing na pamilya. Kilala nyo na kung sino-sino kayo.

Kwento ng pasasalamat at pagbibigay-pugay

Ayokong tapusin ang 2013 nang hindi nagpapasalamat sa iilang taong ginawang posible ang ilan sa aking nabanggit. Kung wala sila ay wala rin ang mga karanasang iyon.

Maraming salamat kina dating Manila Mayor Alfredo S. Lim, Manila 1st district Councilor Niño M. dela Cruz at dating Youth Bureau director Architect Dunhill E. Villaruel na walang sawang sumuporta sa mga event na inorganisa ng KKM nitong taon;

Maraming salamat sa National Youth Commission, lalo na kina Chairman Leon G. Flores III, Mr. Patrick Umali, Ms. Christa Balonkita, Ms. Elsa Magdaleno at mga kapwa ko KaBayani na halos lahat ng activity ay kasama ko, Tin Baltazar at Ivan Ogatia;

Maraming salamat sa lahat ng kabataan ng lungsod ng Maynila, lalong-lalo na sa mga kasapi ng Katipunan ng Kabataang Maaasahan na sina Jerome Pamatian, Bernadeth Flores, Pearlie Resico, Ryan Diosana, Recy Nogueras, Gerand Binarao, Jeam Buhion at Cheng dela Cruz;

Maraming salamat kina Mr. Ivan Henares, Mr. Ivan Man-Dy at Ms. Gemma Cruz-Araneta ng Heritage Conservation Society; Prof. Ludmila R. Labagnoy ng PLM-College of Mass Communication; Daniel Franco B. Seña ng United Architects of the Philippines Student Auxiliary-PLM Chapter; at Mel Gabuya, Stephen John Pamorada, Clara Buenconsejo at ilan pang bumubuo ng Heritage Conservation Society-Youth;

Maraming salamat kina Mr. Lawrence Chan, Ms. Tats Manahan at Arch. Richard Bautista ng HCS; Ms. Inday Espina-Varona ng Change.Org, Atty. Romulo Macalintal at Mr. Paolo Bustamante ng The Filipinas blog na nagbigay ng kanilang oras para sa Demolisyon;

Maraming salamat sa aking kuya, Prof. Rafael Leal Santiago, Jr. sa patuloy na pagsuporta sa aking mga ginagawa na alam mo namang may kapupuntahan;

Maraming salamat sa lahat ng aking mga kaibigan, virtual friends from all over the world at sa mga patuloy na nagbabasa at nagpapakita ng paghanga sa Aurora Metropolis;

At maraming salamat sa nag-iisang Panginoon ng mundo, Panginoong Hesukristo, Mahal na Inang Maria, at Sto. Niño de Tondo. Alam ko pong marami na akong sabit sa Inyo, pero tapat at ipinagmamalaki ko pong sinasabi na ang Kayo po ang nasa puso ko at alam kong nananahan Kayo sa puso ko magpakailanman. Sa Inyong binigay na buhay at talento, lahat ng ito ay para sa ikabubuti ng aking sarili at ng kapwa ko, Amen.

 

Patuloy ang paglalahad ng ating sari-sariling kwento. Dumating man ang mga pagkakataong malungkot ang naaabutan nating pahina, lagi nating iisipin na hindi ito sinulat ng Maylikha para sa atin kung hindi naman natin kakayanin. Sa pagtatapos ng kwentong ito ngayong 2013, idinadalangin ko na gamitin Niya ang mga karanasang ito bilang maging sandata ko sa papasok na taong 2014. Kasabay ng kwento ng maraming tao, nawa’y maging matatag pa akong alagad ng Panginoon at ng Inang Bayan para tulungan ang aking kapwa sa pagbabago at pagbangon. Nang sa ganon, makamit na ng Pilipinas ang hinihintay nating kaunlaran at panatag ako na ito ay darating sa mabilis na kinabukasan.

Masaganang bagong taon sa ating lahat!

DEMOLISYON Welcome Remarks: Hindi Pa Huli Para Itama Ang Mga Mali

Talumpati ng inyong lingkod bilang pagbati sa mga nagsipagdalo sa DEMOLISYON na ginanap kahapon, Oktubre 18, 2013, sa Bulwagang Leandro V. Locsin, NCCA Intramuros, Maynila. Ang DEMOLISYON ay isang pagpupulong na nakatuon sa kamalayan ukol sa mga heritage site sa lungsod ng Maynila na nanganganib nang masira dahil sa kapabayaan ng mga tao. Kasama rin dito ang pagpapakilala sa panauhing pandangal nito na si dating Manila Mayor Alfredo Lim na siyang tagapagsimula ng nasabing pagpupulong.

Ang may-akda habang inaabot ang certificate of appreciation kay dating Manila Mayor Alfredo Lim kasama ang mga kinatawan ng KKM at G. Franco Sena, pangulo ng UAPSA-PLM

Ang may-akda habang inaabot ang certificate of appreciation kay dating Manila Mayor Alfredo Lim kasama ang mga kinatawan ng KKM at G. Franco Sena, pangulo ng UAPSA-PLM

Logo ng DEMOLISYON at mga smahang nagsama-sama upang maisakatuparan ito.

Logo ng DEMOLISYON at mga samahang nagsama-sama upang maisakatuparan ito.

Our beloved mayor Alfredo Lim, first congressional district councilor Niño dela Cruz, former youth bureau director Arch. Dunhill Villaruel, PLM College of Mass Communication dean, my mentor, Prof. Ludmila Labagnoy, United Architects of the Philippines Student Auxiliary-PLM Chapter president Daniel Franco Seña, distinguished speakers, special guests, participants from different universities and organizations, colleagues at Katipunan ng Kabataang Maaasahan, kabataan ng Maynila, kabataang Pilipino, isang magandang umaga po at maligayang pagdating sa pagpupulong na ito, ang DEMOLISYON.

Bago po ang lahat, ang buong sambayanan ay nalulungkot sa naganap na lindol noong October 15 sa Kabisayaan. Halos daang tao na ang nasawi, dumarami pa ang bilang ng sugatan at nawawala at lumalaki pa ang halaga ng mga nasirang imprastraktura. Ngunit ang tunay na nakakadurog ng puso para sa akin ay ang pagkasira ng napakaraming simbahang itinuturing nang kayamanan ng bansa.

They are not just religious buildings for Catholic Filipinos. These churches played their significant part in Philippine history. From their architectural designs to thousands of known and unknown stories about them, these churches are indeed symbols of our identity as God fearing and freedom loving nation.

Marami tayong nalulungkot at nasasayangan sa pagkawasak ng mga ito, but I know many of us are thinking that these sudden event may be a wakeup call for all Filipinos by God, by Mother Nature and by our Motherland to give extra attention in protecting our national treasures for our future generation. These important structures were built and maintained by our ancestors not just to create a living symbol of a strong institution but to share the legacy of our race to the world that every Filipino must be proud of.

I hate to say this but the October 15 major earthquake happened on the week of Demolisyon. I can’t say that it is a perfect timing but we are somehow fortunate here inside the Bulwagang Leandro V. Locsin to establish a realization out of hundreds of wisdom that we are going to hear today. A realization that here in city of Manila alone, we have so many old churches, ancestral houses, historical sites and heritage structures. All of them are priceless because they reflect our almost 400-year-old history and our colorful city culture. They also need our help.

Mulat tayong lahat na minsang naglakad sa inaapakan nating daan ang ating mga idolong bayani. Yung inaakala nating mga nakakatakot na lugar ay minsang pinagtanghalan ng mga pinakamagagaling na artista noon o di kaya’y naging meeting place ng mga leader natin noon para sa ganap na kalayaan ng ating bansa. Yung inaakala nating pader lang ang siyang nag-alaga hindi lang sa lupain ng Maynila kundi sa karangalan ng mismong pangalan nito. Na baka ang pinapabayaan nating mga lumang bahay o gusali ay naging pundasyon sa kasaganahan na meron ang ating lungsod at kasarinlang meron ang ating bansa sa ngayon.

Today, DEMOLISYON will help you involve with the advocacy of heritage conservation. We will explore the Old Manila and will help you shape ideas on how we can bring back the glory days of our beloved city. We will help you on how to make a difference out of simple social action and usage of modern technology. We will help you to understand a potential process of renovating an institution that is currently being ruined by corrupt practices and some greedy politicians.

Gigibain natin ang prinsipyo ng salitang DEMOLISYON at tayong mga kabataan na narito ang magsisilbing construction worker na tutulong sa mga tagapagsulong ng adbokasiyang ito na gibain ang ganitong pag-iisip ng ilang indibidwal, grupo’t korporasyon.

Hindi na natin maibabalik ang dati pero may panahon pa para itama ang mga mali. Save our heritage sites by knowing their rights.

On behalf of Katipunan ng Kabataang Maaasahan, United Architects of the Philippines Student Auxiliary-PLM Chapter and PLM College of Architecture and Urban Planning, I welcome you to DEMOLISYON, a one-day conference on youth involvement in protecting and maintaining historical zones and structures within the city of Manila. Enjoy, learn and be involved. Maraming salamat po.

It is with great pride to introduce to you our guest of honor as he formally start DEMOLISYON. He serves as an inspiration for the Manilenyo youth. He might not be a perfect leader for everybody, but what he did for Manila for more than a decade was really exemplary and he left his greatest political legacy for the good of his beloved Manilans. Please welcome, former Manila’s Finest police officer, former director of the National Bureau of Investigation, former secretary of the Interior and Local Government, former Philippine senator, former mayor of the capital city and the 1st recipient of our organization’s Supremo ng Kabataang Manilenyo citation, Hon. Alfredo S. Lim.