Kabayaran ng Kalayaan

Hunyo 8, 2019Hunyo 9, 2019Mag-iwan ng puna

2015-category-title-tambuli copy 2019-headline-feature-kalayaan

Naniniwala ba kayong may katumbas na halaga ang kalayaan ng ating bansa?

Hindi lingid sa ating kasaysayan na binenta tayo ng mga Kastila sa Amerika sa halagang 20 milyong dolyares sa pamamagitan ng Treaty of Paris noong December 10, 1898. Kahit pa idineklara ni Emilio Aguinaldo ang kalayaan sa Kawit anim na buwan bago ang Kasunduan, karamihan pa rin sa mga bahagi ng bansa ang nakapailalim sa Hari ng Espanya at nakompromiso ang Pilipinas pabor sa mga Amerikano para lang matigil ang Spanish-American War.

Ilang dekada ang lumipas, ipinaubaya ng pamahalaang sibil ng Estados Unidos ang kasarinlan sa Pilipinas pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig noong July 4, 1946. Maaaring nakalaya tayo sa mga dayuhang mananakop pagdating sa pagpapatakbo ng pamahalaan, pero malinaw na nagkaroon pa rin ng kompromiso pagdating sa komersyo, militarisasyon at relasyong diplomatiko.

Muntik nang maging kompromiso ang buhay ng milyon-milyong tao sa EDSA para maipagtanggol ang demokrasya mula sa militar na hawak pa rin noon ng diktador na si Ferdinand Marcos. Sa kabutihan ng tadhana, hindi na kailangang dumaan sa dahas ang rebolusyon at nagkusang umalis ang pamilyang Marcos. February 25, 1986 nang muling lumaya ang ating bansa mula sa diktadura.

Pera, impluwensya, buhay. Anuman ang naging kabayaran ng ating tinatamasang kalayaan ngayon, isipin natin na may responsibilidad tayo bilang mga malayang mamamayan na pahalagahan at pangalagaan ito. Maraming nakompromiso para lang malaya tayong gumalaw, makapagsalita at mamili para sa sarili natin, para sa pamilya natin at para sa bayan natin.

Ngayong ika-121 anibersaryo ng ating kalayaan, paalala sa atin na huwag sasayangin ang pribilehiyo ng kalayaan. Huwag nating hayaang pasindak sa takot, karahasan at panlilinlang para isuko ang ating kalayaan. Gamitin ang kalayaan sa makabayang paraan, pero huwag sosobra para lang masikil ang kalayaan ng iba.

Mabuhay ang kalayaan. Mabuhay ang Republika ng Pilipinas!

#Kalayaan2019

“There is hope for Manila in Escolta”

Hulyo 1, 2015Mag-iwan ng puna

Noong ika-12 ng Hunyo 2015, sa pagdiriwang ng ika-117 anibersaryo ng kasarinlan ng Pilipinas, mapalad ang inyong lingkod na mapili ng Inquirer.net, ang opisyal na website ng pahayagang Philippine Daily Inquirer, ang aking piyesa para sa kanilang Independence Day Essays. Malugod ko pong ibinabahagi sa inyo ito.

***

Editor’s Note: In celebration of the Philippines’ 117th Independence Day, INQUIRER.net is publishing a series of short essays submitted by our readers who answered the question: “What’s the best that you have done for our country?”

For most of us, a street is just a place where people walk or vehicles pass from and to a specific location. But for some, it becomes a silent witness to personal anecdotes or important events that have shaped moments or, sometimes, milestones in history.

Here in Manila, we have streets that are considered historical. Their written or even unrecorded stories make them alive in spirit, but some of them lack government attention, public appreciation and, in some instances, historic preservation. One of these is Escolta, a street which used to be the Philippines’ central business and shopping district.

It was March 2014 when I started volunteering at Escolta. I just felt that with all things I’ve learned as a concerned Manileño, a history lover, a former college editor and a full-fledged volunteer, I know I can contribute to strengthening public awareness for Escolta’s revitalization.

For over a year now, I have been involved in organizing walking tours and events, and extending their presence on social media. These activities encourage everyone to appreciate, contribute and invest in the street and its iconic buildings. I also serve as coordinator between Escolta’s community leaders and institutions that can possibly contribute to its restoration. We’ve just commenced the Escolta Volunteer Arm, an ensemble of students and young professionals who want to volunteer in reactivating Escolta as a creative hub for young Filipinos.

Through vociferous yet civil means, I hope our government will realize that Escolta is worthy of beautification and redevelopment. In time, with all joint efforts, the historic business center will rise as the city’s promising tourist destination alongside Intramuros and Luneta.

Making people aware of the importance of preserving our 444-year-old capital city’s heritage, like Escolta, is the best thing that I have done, so far, for our country.

***

Published article URL: http://opinion.inquirer.net/85737/there-is-hope-for-manila-in-escolta

Para Saan Ang Kalayaan?

Hunyo 12, 2015Hunyo 12, 2015Mag-iwan ng puna

Natutunan natin sa kasaysayan na hindi tumigil ang mga nakalipas nating salinlahi para makamit ang kalayaan. Sa pagdaan ng maraming siglo, hindi mabilang ang mga kababayan nating nagsakripisyo para sa isang pangarap na noo’y itinuturing na suntok sa buwan. Marami sa kanila ang nabigo, unti-unting sumuko’t naghintay na lamang sa isang himala hanggang sa kanilang huling hininga.

Ngunit sabi nga natin, ang lahat ng pagdurusa, pagtitiis at pakikibaka nila ay may kapalit na naaangkop na kahihinatnan. Isang daan at labing pitong taon ang nakakaraan, sa kauna-unahang pagkakataon ay ipinagdiwang natin bilang isang bayan ang kasarinlan. Mula noon, unti-unting naipalasap sa lahat ng panig ng bansa ang pagiging malaya at pagtamasa sa pantay na karapatan at oportunidad.

Tayo ngayon ay isang lipunang ganap ang kalayaan, ngunit aminin natin, ang kalayaang ipinamana sa atin ng mga ninuno ay tila hindi nagagamit sa paraang nararapat. Ang kasarinlang dapat ay magbibigay ng pagkakataon sa bawat isa na maging produktibong mamamayan ay nauuwi sa paglaganap ng iba’t ibang klaseng kawalan ng karapatan at katarungan. Ang Pilipinas na lumaya sa tatlong banyagang mananakop ay tila ba nagiging alipin ng kahirapan na tayo mismo ang may sala.

Para saan ba talaga ang kalayaan? Karapat-dapat ba tayo sa pribilehiyong ito?

Hindi hangad ng artikulong ito na idikta ang mga posibleng dahilan. Madali nating masasagot ang mga ito, at marahil, kahit sino’y makakapagbigay ng mga pinakamatatalinong sagot. Pagnilayan natin ang mga tanong na ito at sabihin ang mga sagot sa ating mga sarili nang taos sa puso at may bukas na pag-iisip.

Maligayang Araw ng Kalayaan, Republika ng Pilipinas! Mabuhay ang malayang Pilipino!