Tila ang taong 2013 ang nagparamdam sa akin na nagugol ko na ang kalahating panahon ng aking buhay. Hindi naman dahil nalalapit na ako sa dulo ng aking makulay na paglalakbay, ngunit para bang sa dami ng nangyari sa aking ika-dalawapu’t limang taon sa daigdig ay pwede na akong magsabi ng “mission accomplished”. Sa kabila nito, napagtanto ko na ang lahat ng taong aking nakilala at mga karanasang nagawa ngayong 2013 ay umpisa pa lang ng panibagong yugto sa aklat ng inyong lingkod. Ito ay ang yugto na nagpapatatag sa akin bilang isang simpleng Pilipinong bahagi ng kwento ng pagbangon at pagbabago, hindi lang ng aking sarili kundi ng aking kapwa.

 

Kwento ng pagiging “kuya” sa mga kabataan ng Tundo

Sa nakalipas na dalawang taon ng pagkakaugnay sa ahensiya ng lokal na pamahalaan na naghahatid ng serbisyong pang-kabataan, ang pagiging volunteer coordinator ng District 1 para sa Batch 2013 ng Special Program for Employment of Students (SPES) marahil ang pinaka-mapangahas sa lahat para sa akin. Silang daan-daang high school at college students mula sa unang distrito ng Maynila na nagsama-sama upang gawing makabuluhan ang kanilang bakasyon, ang sumubok sa aking kakayahan at pasensya bilang isang youth leader. Sa loob ng humigit-kumulang dalawang buwan ay nakasama ko ang mga piling kabataang ito sa kanilang mga gawain at ginabayan sa bawat kilos o gawi. May mga naging kaibigan, nakaalitan, nakasamaan ng loob at nakasundo – pero lahat sila’y naging parte ng aking maigting na pagsasanay bilang kabataang pinuno. Ang mga kabataang ito ay hindi lang nagsilbing alagain para sa akin kapag sila’y nasa poder namin, kundi parang naging mga nakababatang kapatid na dapat alalahanin at alalayan.

Kwento ng pagpapahalaga sa kasaysayan ng lungsod

Nang muli kong buhayin ang aming organisasyong Katipunan ng Kabataang Maaasahan (KKM) ay ipinangako kong bibigyang importansya ang kasaysayan ng Maynila bilang instrumento sa pagpapaunlad ng kakayahang mamuno ng mga kabataan. Bilang punong kabisera ng bansa sa loob ng daan-daang taon, mayaman ang kasaysayan ng lungsod sa mga pangyayaring naghahatid sa atin ng mahalagang aral bilang isang Manilenyo at bilang isang Pilipino. Sinimulan ko ang adbokasiyang ito sa pagsasagawa ng kauna-unahang Manila Young Leaders Assembly na ginanap noong Hunyo 22-23 bilang bahagi ng pagdiriwang sa ika-442 Araw ng Maynila. Katuwang ang nakaraang administrasyon ng pamahalaang lungsod ng Maynila at Youth Development and Welfare Bureau, ang matagumpay na pagpupulong na ito’y naka-sentro sa pagpapahalaga sa pag-aaral ng kasaysayan dahil naniniwala ang inyong lingkod na dito natin makukuha ang solusyon sa kung anumang problema na kinakaharap ng ating siyudad at ng Pilipinas. Sinundan pa ito ng isa pang pagpupulong na pinamagatang Demolisyon noong ika-18 ng Oktubre, na tumalakay sa kung paano mapoprotektahan at papahalagahan ng mga kabataan ang mga heritage site sa Maynila na nanganganib mawasak dahil sa pag-unlad. Katulong ang United Architects of the Philippines Student Auxiliary-PLM Chapter (UAPSA-PLM) at PLM College of Architecture and Urban Planning, itinampok nito ang ilan sa mga kilalang personalidad sa industriya ng heritage conservation at social action na nagbigay-kaalaman at inspirasyon sa mga nagsipagdalo, na karamihan ay mga susunod na arkitekto at young heritage advocates ng ating bansa.

Kwento ng paninindigan sa tuwid na daan

Hindi na bago sa akin ang pagsuporta sa Partido Liberal na sinisimbulo ng kulay dilaw. Pero naging lantad ang pagsuportang ito nang muling tumakbo sa pagka-alkalde si Manila Mayor Alfredo Lim at apo niyang si Manila 1st District Councilor Niño dela Cruz. May mga nagsabing utang na loob lang daw ang pagtulong ko sa kanilang kampanya, pero para sa akin, kung iyon man ang itatawag nila sa paniniwala sa tunay at tapat na pamumuno, tatanggapin ko ang terminolohiyang iyon. Binigay ko ang aking makakaya upang ipakita sa lahat na ang prinsipyong dilaw sa Maynila ay hindi lang nakalingon sa pag-unlad na nakikita ng mata. Nanalo para sa kanyang ikatlong reeleksyon si Konsi (tawag namin kay Konsehal dela Cruz) ngunit sa di-inaasahan ay natalo sa napakaliit na lamang si Mayor Lim. Kung ako ang tatanungin ay hindi ito madaling tanggapin para sa tulad kong nananalig sa kanyang kakayahan bilang ama ng lungsod. Pero bilang isang mamamayan, ang pagtanggap sa pagkatalo ay isang hakbang upang ang buong Maynila ay umusad. Nagapi man sa halalan, alam kong marami pang matutulungan si Mayor Lim na tulad kong nagnanais ng magandang Maynila para sa kapwa ko kabataan. Hindi ako nahihiyang sabihing patuloy ko siyang sinusuportahan saan mang larangan ng paglilingkod siya muling mailalagay.

Kwento ng boluntirismo

Para sa akin, ang taong ito ang maituturing kong pinaka-natatanging panahon ng aking pagiging volunteer. Inadya ng Maykapal na buksan ang napakaraming pinto sa akin upang sa simpleng pamamaraan ay makatulong ako sa ating mga kababayan. Una na rito ang pagka-pormal ng aking pagiging youth volunteer leader sa Maynila nang ipanumpa ko sa pamahalaang lungsod noong ika-7 ng Hunyo ang KKM. Ito’y isang pambihirang pagkakataon para sa isang papasibol na samahan na mapagbigyan ng pagkakataong makapulong ang alkalde para itanghal ang nais gawin ng Katipunang ito para sa Maynila. Napabilang din ang inyong lingkod sa napiling tatlumpung kabataan upang maging kauna-unahang KaBayani o Kabataang Bayani ng National Youth Commission. Isa itong programang ang hangarin ay ipakilala sa mas maraming kabataan ang mga programa’t gawaing likha ng pamahalaan para sa kapakanan ng lahat ng kabataang Pilipino. Ang pagiging national youth volunteer din ang nagbigay sa akin ng daan upang makapunta sa lungsod ng Tacloban na kalunos-lunos na sinalanta ng bagyong Yolanda nitong Nobyembre. Ang karanasang ito bilang kinatawan ng Komisyon ang matinding sumubok sa akin bilang tao, bilang relief volunteer at bilang isang nagmamalasakit na Pilipino. Ang mapanubok na pag-a-assist at pagde-deliver ng relief goods mula Maynila hanggang Tacloban sa loob ng isang linggo ang nagbigay ng aral sa akin na sa gitna ng sakuna, lahat ng tulong, maliit man o malaki, ay isang makabuluhang pagtulong para sa mga nangangailangan.

Kwento ng mga pagkakataon

Mapalad akong napagbigyan ng tsansang makapunta at makiisa sa mga importanteng conferences ngayong taon. Bukod sa pag-o-organisa ng Manila Young Leaders Assembly at Demolisyon, naging bahagi rin ako sa writeshop bilang facilitator na bubuo sa youth participation guildelines ng Juvenile Justice and Welfare Act of 2013 na inorganisa ng NYC, Center for the Welfare of Children at Juvenile Justice and Welfare Council noong ika-23 ng Oktubre sa Mandaluyong. Ikinalulugod ko ring maging makasama sa volunteer group ng Heritage Conservation Summit 2013 na ginanap noong ika-9 ng Nobyembre sa Luxent Hotel, Lungsod Quezon na naglalayong iangat ang adbokasiya ng pagpapanatili ng lahat ng heritage sites sa buong Pilipinas sa mga namumuhunan, negosyante at mga pinuno ng lokal na pamahalaan. Sa naganap naman na Google Youth Leaders Summit 2.0 sa Mint College, Bonifacio Global City ay di-inaasahang makatanggap ako ng palakpakan mula sa mga nagsipagdalo bilang simpleng pagkilala sa aking naging paglalakbay sa Tacloban na tunay namang nakakataba ng puso. At bago matapos ang taon, nabiyayaan akong maging bahagi ng National Youth Congress 2013 na inorganisa ng NYC, Armed Forces of the Philippines at Gawad Kalinga Foundation sa GK Enchanted Farm sa Angat, Bulacan. Masuwerte akong makakilala ng iilang mga kabataang lider mula sa iba’t ibang panig ng Pilipinas na itinuturing kong mga bagong kaibigan sa paglilingkod-bayan.

Kwento kasama ang mga kaibigan

Nagpatuloy sa taong ito ang napakaraming “coffee bondings”, “birthday trips”, “videoke nights”, “grand eye balls” at iba pang mga di-planadong gala kasama ang mga minamahal kong kaibigan. Nagkaroon man ng ilang di-pagkakaintindihan o alitan, nabura nito ang katotohanang ang tunay na magkakaibigan ay isang grupo ng mga siraulong nauunawaan ang isa’t isa. Sila ang mga buhay na patunay na humihinga pa ako sa mundong ito sa kabila ng mga problemang nakakasalubong ko sa daan. Sila kasi ang bagsakan ko ng mga iyon at nagpapasalamat ako sa kanila dahil bahagi na rin sila ng aking itinuturing na pamilya. Kilala nyo na kung sino-sino kayo.

Kwento ng pasasalamat at pagbibigay-pugay

Ayokong tapusin ang 2013 nang hindi nagpapasalamat sa iilang taong ginawang posible ang ilan sa aking nabanggit. Kung wala sila ay wala rin ang mga karanasang iyon.

Maraming salamat kina dating Manila Mayor Alfredo S. Lim, Manila 1st district Councilor Niño M. dela Cruz at dating Youth Bureau director Architect Dunhill E. Villaruel na walang sawang sumuporta sa mga event na inorganisa ng KKM nitong taon;

Maraming salamat sa National Youth Commission, lalo na kina Chairman Leon G. Flores III, Mr. Patrick Umali, Ms. Christa Balonkita, Ms. Elsa Magdaleno at mga kapwa ko KaBayani na halos lahat ng activity ay kasama ko, Tin Baltazar at Ivan Ogatia;

Maraming salamat sa lahat ng kabataan ng lungsod ng Maynila, lalong-lalo na sa mga kasapi ng Katipunan ng Kabataang Maaasahan na sina Jerome Pamatian, Bernadeth Flores, Pearlie Resico, Ryan Diosana, Recy Nogueras, Gerand Binarao, Jeam Buhion at Cheng dela Cruz;

Maraming salamat kina Mr. Ivan Henares, Mr. Ivan Man-Dy at Ms. Gemma Cruz-Araneta ng Heritage Conservation Society; Prof. Ludmila R. Labagnoy ng PLM-College of Mass Communication; Daniel Franco B. Seña ng United Architects of the Philippines Student Auxiliary-PLM Chapter; at Mel Gabuya, Stephen John Pamorada, Clara Buenconsejo at ilan pang bumubuo ng Heritage Conservation Society-Youth;

Maraming salamat kina Mr. Lawrence Chan, Ms. Tats Manahan at Arch. Richard Bautista ng HCS; Ms. Inday Espina-Varona ng Change.Org, Atty. Romulo Macalintal at Mr. Paolo Bustamante ng The Filipinas blog na nagbigay ng kanilang oras para sa Demolisyon;

Maraming salamat sa aking kuya, Prof. Rafael Leal Santiago, Jr. sa patuloy na pagsuporta sa aking mga ginagawa na alam mo namang may kapupuntahan;

Maraming salamat sa lahat ng aking mga kaibigan, virtual friends from all over the world at sa mga patuloy na nagbabasa at nagpapakita ng paghanga sa Aurora Metropolis;

At maraming salamat sa nag-iisang Panginoon ng mundo, Panginoong Hesukristo, Mahal na Inang Maria, at Sto. Niño de Tondo. Alam ko pong marami na akong sabit sa Inyo, pero tapat at ipinagmamalaki ko pong sinasabi na ang Kayo po ang nasa puso ko at alam kong nananahan Kayo sa puso ko magpakailanman. Sa Inyong binigay na buhay at talento, lahat ng ito ay para sa ikabubuti ng aking sarili at ng kapwa ko, Amen.

 

Patuloy ang paglalahad ng ating sari-sariling kwento. Dumating man ang mga pagkakataong malungkot ang naaabutan nating pahina, lagi nating iisipin na hindi ito sinulat ng Maylikha para sa atin kung hindi naman natin kakayanin. Sa pagtatapos ng kwentong ito ngayong 2013, idinadalangin ko na gamitin Niya ang mga karanasang ito bilang maging sandata ko sa papasok na taong 2014. Kasabay ng kwento ng maraming tao, nawa’y maging matatag pa akong alagad ng Panginoon at ng Inang Bayan para tulungan ang aking kapwa sa pagbabago at pagbangon. Nang sa ganon, makamit na ng Pilipinas ang hinihintay nating kaunlaran at panatag ako na ito ay darating sa mabilis na kinabukasan.

Masaganang bagong taon sa ating lahat!