Maraming nagsasabi na walang kasing ganda ang Maynila noon. Sa napakaraming larawang nagkalat sa Internet at social media, maiisip at para bang kaiinggitan natin ang mga taong nabuhay sa mga panahong ang lungsod ay tinaguriang Milan ng Asya at Perlas ng Silangan. Malinis na mga kalsada, eleganteng mga gusali’t istruktura, organisadong pamahalaan at payak ngunit maayos na pamumuhay. Libo-libong litrato ang nagsilbing mga bintana ng engrandeng nakaraan ng Maynila bilang isa sa mga sentro ng sining at komersyo sa Asya Pasipiko.

Ngunit nasaan na ba ang kanyang angking kagandahan ngayon?

Sinasagasaan ng globalisasyon ang mga bakas ng mayaman nitong kasaysayan sa makabagong panahon. Maigting man ang mga hakbang ng iilan na ibalik ang kaayusan pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, tila nanaig din ang paglaganap ng kahirapan at krimen na unti-unting nagpapalubog sa mga alaala ng lumang lungsod. Natabunan nito ang mga pangarap na muling iangat ang karangalan ng Maynila at ipanatali sa magandang estado ang mga gusali’t istrukturang naging saksi sa kanyang kadakilaan na binuo’t pinangalagaan ng daan-daang taon.

Ang Manila Metropolitan Theater na modelo ng eleganteng sining at pagtatanghal sa kalakhan noong panahon ng pananakop ng mga Amerikano ay nalalapit nang mabuwag. Karamihan sa mga tagong magagarbong bahay ng mga mayayamang Tsinoy sa Binondo ay abondonado na’t nagkukusa nang sumuko dahil sa kalumaan. Ang mga sinehang nagbigay daan sa mga ginintuang pelikula ng ating lahi sa Avenida, Recto at Quiapo ay nawalan na ng kinang at naging kanlungan na ng kahalayan. Kahit papaano’y naiaangat nang muli ang marangyang Calle Escolta na kilalang sentro ng kalakalan ng bansa noong umpisa ng ika-19 na siglo, bagaman nangangailangan ito ng mas maigting pang suporta. Ang pinakamasaklap sa lahat, ang makasaysayang Jai Alai Fronton Building sa Taft Avenue na isa sa mga naging mahalagang bulwagang pangkapulungan sa pagbuo ng pamahalaang Komonwelt, ang dating punong tanggapan ng Manila Electric and Light Company (MERALCO) sa Kalye San Marcelino sa distrito ng Ermita na namamahala sa elektrisidad at nagpapatakbo sa mga tranvia sa lungsod noon; at ang tahanan ni Dr. Pio Valenzuela sa Calle de Lavezares sa distrito ng San Nicolas kung saan inilimbag ang peryodikong “Kalayaan” na naging instrumento sa paglaki ng Katipunan ni Gat. Andres Bonifacio ay hindi na maibabalik pang muli sa mapa ng Maynila dahil sa kapabayaan ng mismong gobyerno at ng mga mamamayang inatasang mag-aruga sa mga ito.

Sa kabilang banda, ang demolisyon ay tila isang positibong simbolismo, lalo na sa pagpapanatili ng matatag pang pundasyon ng ating pamahalaan. Naging malaking bahagi dito ang social media at ang sambayanang Pilipinong gumagamit ng Internet na kung tawagin ay mga netizen. Ang paggamit ng mga mambabatas sa pork barrel ay hindi na bagong isyu hanggang sa bumulusok ang nag-aalab na damdamin ng marami noong Agosto 26 na tinaguriang “Million People March” na nagsimula sa isang simpleng post sa Facebook at pagpirma sa online petition sa website na Change.Org. Sa tagumpay nito’y kasalukuyan nang dumadaan sa proseso ang ligalidad ng paggiba sa sistema ng pork barrel at nang maidirekta ang pondo ng bayan sa dapat nitong kalagyan. Resulta din nito ang panukalang ikansela sa loob ng anim na taon ang ikaanim na artikulo sa probisyon ng Saligang Batas, ang pagbuwag sa dalawang kapulungan ng lehislatura na umano’y magdudulot ng kaayusan sa istruktura ng ating gobyerno. Ngunit habang patuloy na gumugulong ang mga pagbabago, mananatili tayong maghihintay at magtitiis sa loob ng isang parte ng nabubulok na gusaling unti-unti nating pinagtutulungang sirain at palitan ng mas malinis at matatag na bahagi.

Hindi na natin maibabalik ang dati, pero hindi pa huli ang pagtama sa mali.

Masyadong abala ang mga kabataan sa napakaraming bagay na kung minsan ay hindi nila nabubuksan ang isipan sa kahalagahan ng kasaysayan sa lipunang ginagalawan. Kaya naman ilalapit ng Katipunan ng Kabataang Maaasahan (KKM), kasama ang United Architects of the Philippines Student Auxiliary – Pamantasan ng Lungsod ng Maynila Chapter (UAPSA-PLM) ang pagkakataon para sa kabataang Manilenyo na bigyang importansya ang mga lugar na bahagi ng makulay na kasaysayan ng lungsod na nanganganib nang mabuwag o di kaya’y habambuhay na lang na masisilayan sa mga aklat at pahayagan.

Pinamagatang “Demolisyon”, ang aktibidad na ito ay katatampukan ng mga tagapagsalita mula sa iba’t ibang sektor na may malasakit sa heritage sites ng Maynila. Kabilang din dito ang ilang mga personalidad na magmumulat sa atin sa iba pang dimensiyon sa likod ng salitang ‘demolisyon’ na nagaganap sa ating lipunan. Gaganapin ito sa ika-18 ng Oktubre 2013, Biyernes, ikasiyam ng umaga hanggang ikalima ng hapon sa Bulwagang Leandro V. Locsin, National Commission for Culture and the Arts (NCCA) Building, Gen. Luna Street, Intramuros, Manila. Bukas ito sa lahat ng kabataan at lahat ng gustong maging bahagi ng pagbabalik ng sigla sa lungsod ng Maynila.

Para sa ilang importanteng mga detalye, bisitahin ang aming opisyal na Facebook fanpage, http://www.facebook.com/KKMOrgManilaOfficial. Para sa mga katanungan at reservation, mangyaring tumawag o mag-text sa 0915-921-4334, o mag-email sa KKMOrganizationManila@gmail.com.

Gibain ang prinsipyo ng ‘demolisyon’.